این گونه قضایا از عاطفه و وجدان انسان سر چشمه می گیرد. و
عاطفه چه موجود لطیفی است! چنانچه عقل و علم نیز بسیار گرانبها بودند. اما آیا
وجدان اخلاق می تواند نیروی کنترل کننده ای برای انسان باشد؟ جوابش همان است که برای
عقل و علم ذکر شد. در حال عادی بله، نیروی خوبی است، اما خدا نکندکه یکی از غرائز،
طوفانی و طغیانی شده و اسب چموش غریزه رم کند. اگر چنین شود، دیگر تنها چیزی که به
جایی نرسد، فریاد این وجدان اخلاقی است. خیلی از افراد جنایتکار را سراغ داریم که
بعد از جنایتشان ضربات و تازیانه های وجدان اخلاقی آنها را دیوانه کرد. اما در حین
جنایت و در آن هنگام که غریزه طوفانی بود، وجدان را زیر پا گذاشتند. این بهترین
دلیل بر این مدعاست که وجدان اخلاقی خوب است اما آنگاه که غریزه طوفانی باشد،
ابداًنمی تواند کار کند.
انیشتن اتم را شکست. نخستین نتیجه عمل وی بمبی شد که 75
هزار بی گناه را در ژاپن به خاک وخون کشید. به این شکل افسر 25 ساله نیرومندی از
نیروی هوایی را جایزه مفصلی( ارتقاء درجه از افسری به سپهبدی) برایش تعیین کردند و
به او گفتند این بمب را در ژاپن انداخته و برگردد.در بحبوحه غریزه شهرت طلبی، پول
پرستی و تحسین سنای آمریکا ، غرائز او طوفانی وبحرانی شد.و آنگاه وجدان اخلاقی
پایمال شد، بمب را در ژاپن انداخت و بعد هم خبر کشتار و خاکستر شدن 75 هزار نفر
بیگناه به گوشش رسید. همان موقع تکان خورد و شب خوابش نبرد. ضربات وجدان اخلاقی از
اینجا شروع شد. مرتب می گفت من همان هستم که 75 هزار بی گناه راکشتم. کم کم خوابش
نبرد وضعف اعصاب پیدا کرد. و هر چه به او ارتقاء درجه داده و تحسینش می نمودند، شب
اعصابش ضعیفتر می شد. تا آنکه بالاخره دیوانه شد و او را به تیمارستان بردند و از
آنجا دو، سه مرتبه فرار کرد.و خدا نکند آن وقتی که ضربات وجدانی شروع می شود انسان
لج کند. همان وقت که می گفت من قاتل و
جنایتکارم ، وقتی که فرار می کردم آدم می کشت و دزدی می کرد تا اینکه بالاخره در
یک اتاق او را زندانی کردند. مرتب می گفت من قاتل و جنایتکارم تا آنکه از دنیا رفت
. دقت کنید که تا وقتی می خواهد بمب بیندازد،چون غرائز طوفانی است، وجدان اخلاقی
نمی تواند کار بکند. اما آنگاه که عمل زشتی انجام داد، وجدان اخلاقی به میدان می
آید
این بهترین دلیل برای سخن من است که برای مهار غرائز از
وجدان اخلاقی کاری ساخته نیست چرا که اگر غرائز بر انگیخته شوند، وجدان اخلاقی را
زیر پا می گذارند.